Around one day (2006), 35 x 27 cm, oplage 20
Heb je eenmaal de soms schilderachtige, maar altijd ‘verstorende’ foto’s van Plaum gezien, dan herken je haar werk snel. Haar manier van kijken heeft iets te maken met ‘gestolde tijd’, misschien een cliché maar wel met een twist. Een schaduw die nooit stil blijft staan legt Plaum letterlijk als papieren schaduw neer, ze volgt vervolgens de echte schaduwafdruk in zwart gedurende een hele dag. Pas in tweede instantie dringt het door dat het onbeduidende grasplantje tussen de stoeptegels onmogelijk rondom schaduwen kan hebben.
Horizon as r. (14) (2010), 23 x 17 cm, oplage 10
Daarmee speelt Plaum dus ook met de driedimensionale ruimte en het platte vlak. Het object (bijvoorbeeld het plantje) wordt ruimtelijk en realistisch en tegelijk letterlijk plat (tweedimensionaal) weergegeven. Het schilderachtige stilleven met de citroenen laat duidelijk zien dat de kunstenaar belang hecht aan, zoals zij zelf zegt ‘het handmatige, de directheid en de inzage van de techniek’. Niets in haar werk is gephotoshopt, sterker nog, ze verbloemt niets. De gefotografeerde citroenen liggen als drogende tekeningen in het beeld. De illusie van de spiegeling wordt meteen weer weggenomen, door de manier waarop de ‘voorstelling’ is samengesteld.
Intrigerend en verrassend werk dus van Ilona Plaum. Dat roept vragen op.
Ilona, heb je als je begint aan een werk een voorstelling in je hoofd die je dan gaat uitwerken?
Dat klopt. Meestal heb ik het beeld al gezien. Overigens zijn de beelden die het zichtbaarst in mijn hoofd vaak de lastigste om uit te werken. Eenmaal de objecten met de achtergronden samengebracht ervaar ik één grote teleurstelling. Eigenlijk bestaat het proces van het maken voor mij in eerste instantie voornamelijk uit het opruimen van allerhande irritaties. Dit proces duurt net zolang totdat ik de vonk, de knetter weer ervaar die mij heeft aangezet tot het maken van het beeld. Een soort van cirkelbeweging zou ik zeggen.
Horizon as r. (13) (2010), 70 x 47cm, oplage 7
Is je uitgangspunt de foto of de toepassing van bepaalde voorwerpen?
De toepassing van bepaalde voorwerpen. Maar altijd in samenhang. Een object bepaalt de afstand van de camera. En de beeldhoek; ik zweef er altijd schuin boven, ergens op het snijvlak waarin achtergrond en vloervlak gelijkwaardig worden. Overigens stel ik bij voorkeur de objecten in het midden op, kader ze vrij krap en schiet ze als portretfoto’s verticaal. Ik wil namelijk door het object heen een ruimtelijke ervaring teweeg brengen die intiem en dichtbij is. Ik wil niet verwijzen naar de landschappelijke ruimte die voor mijn gaat over verte en afstand.
The space in between is the voice of this scene (2012), 38 x 50 cm, oplage 5
Voel je fotograaf of beeldhouwer of zelfs schilder?
Ik voel me zowel fotograaf, beeldhouwer als schilder … maar eigenlijk ben ik geen van allen. Ik ben begonnen met fotograferen niet omdat ik fotograaf wilde worden maar omdat ik iets zag. Ik zag iets wat ik niet begreep. Maar en dit is belangrijk: ik zag het vanwege de camera. En hoewel ik grote irritaties heb over hoe een lens ruimte vertaalt, is dit altijd zo gebleven.
De liefde voor de fysieke opstelling, het rommelen met objecten komt denk ik omdat ik als edelsmid ben opgeleid aan de kunstacademie. Ik hou ervan om dingen keer op keer door mijn handen te laten gaan, ze te voelen en te bekijken, iets te maken. Dat ik mijn achtergronden zelf schilder of pointilleer komt omdat ik hou van de handeling die herhalend en meditatief van aard is. Vooral het pointilleren. Ook ervaar ik het handschrift of de toets als een verbindende kracht. Van mij als maker met het moment – maar ook voor de toeschouwer die verbonden wordt met datzelfde moment in tijd en ruimte waar hij niet bij was maar die hij nu wel kan voelen. Magisch toch?
Ik kijk graag het meeste naar het werk van schilders. Ik vergaap me iedere keer aan hun eigenzinnige, sensibele interpretaties van ruimte. De variatie hierin is ongekend of beter gezegd oneindig. De camera is de oorzaak en noodzaak dat ik beelden maak. De zintuigelijke ontmoeting geeft me de ervaring dat ik leef. Door de schilderkunst leer ik zien in mogelijkheden.
Ander werk van Ilona Plaum is meer grafisch, abstract of zijn meer letterlijk weergaven van installaties. Around one day, de foto bovenaan de post lijkt wat dat betreft een uitzondering, de meeste kunstwerken van Plaum zijn studio-situaties. Illusies. Zwart wit gespikkelde prints vormen een ruimte. Een zwart vlak in het beeld voelt als een hoek van de kamer. Een kleurenprint van een vaas met gele takken gevouwen om diezelfde vaas met takken… Verwarrend effecten, waardoor je als kijker steeds op onderzoek uit gaat.
Foto van Umland-tentoonstelling – Horizon as reproduction (9)-luuk (2010)
Het abstracte werk van Ilona Plaum was recent bij elkaar te zien in de tentoonstelling Closer than thoughts door Seelevel Gallery. En in België was de bijzondere expo Umland, in villa’s met bloemenbehang en marmeren vloeren spatte Plaum’s werk van de muur (helaas net afgelopen, de tentoonstelling duurde tot 15 juni).
Bovenstaande werken zijn te koop in onze Shop.
