Wouter van Riessen vertelt over zijn maskerfoto’s

Wouter van Riessen poseert in zijn werk tegelijkertijd als kunstenaar en clown, als poppenspeler en marionet. Van Riessen is een waar multi-talent. In foto’s, maskers, schilderijen, tekeningen, zijn muziek en zeefdrukken jongleert Van Riessen met poppen en zelfportretten.

1 Wouter van Riessen Selfportrait with Orange Cap

Self Portrait with Orange Cap (2016), lambdaprint op 3mm dibond met uv filter en ophangstrip, oplage 7, 64 x 43 cm, € 1.150,-

De poppen in zijn werk lijken nogal eens aan de haal te gaan met de poppenspeler – als muitende marionettenen die hem het zwijgen op willen leggen. De maskers die Wouter van Riessen maakt spelen een belangrijke rol in zijn fotografie. Wij zijn heel blij dat we nu een hele reeks bijzondere fotoportretten van hem kunnen tonen op We Like Art. En – een mooie primeur – twee foto’s zijn nog niet eerder te zien geweest.

2 Wouter van Riessen Zelfportret met Hoge HoedSelf Portrait with High Hat (2016), lambdaprint op 3mm dibond met uv filter en ophangstrip, oplage 7, 64 x 43 cm, € 1.150,-

Een goede aanleiding om Wouter van Riessen eens uitgebreid te vragen naar zijn nieuwe werk.

Ha Wouter, wat bijzonder dat je weer nieuwe maskerfoto’s hebt gemaakt. Zijn ze van recente datum?

De bovenste twee foto’s zijn van dit jaar. De maskers zelf zijn iets ouder, daar ben ik een jaar of drie geleden, toen ik in Los Angeles woonde mee begonnen. Daar heb ik ook een serie foto’s genomen, maar ik was er niet tevreden mee. Ze zagen er uit als iemand met een masker op. Ik wil juist dat het masker het echte gezicht wordt, dat de drager er helemaal in verdwijnt. Afgelopen najaar heb ik de jasjes en de hoeden weer tevoorschijn gehaald en mijn maskers opnieuw beschilderd en bijgewerkt.

Langzaamaan kreeg ik iets te pakken. In de loop der jaren heb ik voor de foto’s een hele verzameling knopen, stukjes band en hoeden aangelegd. Voor de kleding heb ik samengewerkt met ontwerpers Marlene Bons en Emilie Timmermans. Pas op het laatste moment, vlak voor ik begin met fotograferen, kies ik het masker, het jasje, de hoed en de achtergrond uit.

3 Wouter van Riessen Zefportet met CapeSelf Portrait with Cape (2006), lambdaprint op 3mm dibond met uv filter en ophangstrip, oplage 7, 64 x 48 cm, € 1.150,-

Deze twee nieuwe foto’s maken deel uit van een reeks waarbij je jezelf steeds met een masker gefotografeerd hebt. Een serie waar je al sinds 2002 mee bezig bent. Je neemt met masker en kledingkeuze de gedaante aan van diverse figuren zoals troubadours, klassieke toneelspelers of Pinokkio – kun je ons iets vertellen over deze serie.

De foto’s zijn zelfportretten. Als ik een masker draag word ik als het ware mijn eigen zelfportret. Er komt een verstilling in de foto’s, een verstilling als in een schilderij. Maar het is ook een fantasie, een spel van de verbeelding. Ik ben begonnen met het maken van de maskers toen ik merkte dat het me niet lukte ongedwongen voor mijn foto’s te poseren. Er sloop een theatraliteit in die ik niet wilde. Poseren met een masker op is heel anders. Mijn gezicht is beschermd, daardoor voel ik me vrij.

4 Wouter van Riessen Pinocchio Self portrait 2002Pinocchio Self portrait (2002), lambdaprint op 3mm dibond met uv filter en ophangstrip, oplage 7, 64 x 48 cm, € 1.150,-

In je werk (schilderijen, fotografie, muziek) gaat het vaker over poppen als personages, en over de poppenspeler. Kun je hier iets over vertellen?

Wat ik interessant vind is dat poppen iets in zich hebben wat tot leven kan komen. Dat is een van de mooiste dingen van kunst: leven scheppen met je verbeelding. Door middel van een masker kun je van jezelf een soort pop maken, een pop met heel levendige ogen, een levende pop.

5 Foto Wouter van Riessen op de wand

Hoe maak je die maskers?

Ik laat iemand mijn gezicht met gipsverband helemaal dicht plamuren. Dat is een beetje een claustrofobische ervaring. Met paraffine maak ik een dan een replica van mijn gezicht. Ik gebruik een kwast om vloeibare kunststof op de was aan te brengen. Als de kunststoflaag stevig genoeg is, kan de paraffine weggesmolten worden. Met een kwast breng ik een paar lagen acrylpasta aan die ik met een dremel en wat schuurpapier bijwerk. Dat kan maanden duren. Als het klaar is schilder ik het masker in een half uur op met acrylverf.

Kun je iets vertellen over waarom je steeds terugkeert naar het maken van nieuwe maskers?

Met de maskers komt mijn fascinatie voor poppen samen met het zelfportret, een thema dat in mijn werk een lange traditie heeft.

6 Wouter van Riessen BacklightBacklight (2010), lambdaprint op 3mm dibond met uv filter en ophangstrip, oplage 7, 64 x 48 cm, € 1.150,-

Hoe plaats je jouw fotografie naast je muziek, schilderijen en grafiek?

Het verschil is voor mij niet groot, mijn foto’s gaan over hetzelfde thema’s als mijn schilderijen. Een masker maken lijkt op tekenen, vanuit alle gezichtspunten moeten de contourlijnen in evenwicht zijn. Het mooie van in verschillende media werken is dat je kunt afwisselen en een project soms jaren braak kunt laten liggen.

Wat zijn je plannen voor de komende tijd?

Ik weet nog niet wanneer ik weer ga fotograferen. Er is nog een masker dat ik nog niet goed op de foto heb kunnen krijgen. Maar om goed te kunnen fotograferen moet ik echt in de stemming zijn. Er moet een soort spanning kunnen ontstaan. Op het moment ben ik bezig met het schilderen van kleurige bloemstillevens op papier. Dat vraagt een ander soort concentratie, daar kan ik moeiteloos elke dag aan werken.

7 Wouter van Riessen Portret met Grijze HoedSelf portrait with Grey Hat (2006), lambdaprint op 3mm dibond met uv filter en ophangstrip, oplage 7, 64 x 48 cm, € 1.150,-

Wouter van Riessen (1967, Bloemendaal) is opgeleid aan de Rijksacademie in Amsterdam en had al talloze tentoonstellingen in musea en galeries in binnen- en buitenland. Zijn werk is opgenomen in museale-, bedrijfs- en particuliere collecties.