‘Diaspora’ van Dagmar van Weeghel

De indrukwekkende verstilde fotoportretten van Dagmar van Weeghel vertellen telkens opnieuw een persoonlijk en emotioneel geladen Afrikaans verhaal. De bijzondere levensloop en de geschiedenis van de geportretteerden geeft ze met antieke kledingstukken een vorstelijke lading.

Dagmar van Weeghel tussen 3 werken uit haar Diaspora serie.

In haar werk onderzoekt Dagmar van Weeghel de uitdagingen van het zijn van ‘de ander’, als immigrant vanuit Afrika in het Westen. Ze werkte tien jaar in een aantal Afrikaanse landen met lokale gemeenschappen aan foto- en filmprojecten in het kader van natuurbehoud. Terug in Nederland ervoer ze de worsteling van Afrikaanse immigranten in Europa.

 

Dagmar van Weeghel, Diaspora, Penda (2017), 120 x 80 cm

Vanaf 2015 is ze die problematiek in beeld gaan brengen met een serie fotoportretten. Voornamelijk van vrouwen die vanuit Afrika in Europa aan een nieuwe toekomst bouwen. Ze vraagt hen om voor haar te poseren en zij delen met haar hun bijzondere persoonlijke achtergrondverhalen. De veerkracht en power van deze vrouwen, die zij eerder ook tijdens haar werk in Afrika ervoer, zijn het eigenlijke onderwerp van de krachtige portretten.

Dagmar van Weeghel (1974) studeerde aan de filmacademie in Amsterdam en werkte jarenlang in Afrika. Sinds een aantal jaren heeft ze zich helemaal toegelegd op fotografie. Ze werd genomineerd voor verschillende fotografie prijzen, waaronder de Lens Culture Award. Haar werk was onder andere te zien op het Fotofestival Naarden, Lagos Photo Festival, op Scope Basel en het Bogota Photo Festival. Wij lieten eerder werk van Dagmar van Weeghel zien tijdens onze Secret Postcard Show in de Westergas pop-up in 2017, en in onze stand afgelopen februari tijdens Art Rotterdam 2019.

We vroegen Dagmar naar haar werk, haar achtergrond en de Diaspora-serie, en naar de editie die ze voor We Like Art maakte. Onder de Afrikaanse diaspora wordt de verspreiding verstaan van mensen uit Afrika over de hele wereld, die het gevolg was van de slavenhandel en, in post-koloniale tijden, door emigratie om economische en/of politieke redenen.

 

Dagmar van Weeghel, Diaspora – Muna (2017), 120 x 80 cm

Kun je ons iets meer vertellen over de achtergronden van je werk?
Ik ben een verhalenverteller. Mijn verhalen gaan veelal over Afrika; de mensen, de historie van het continent en de relatie met het Westen. Jarenlang woonde en werkte ik in diverse Afrikaanse landen als natuurbehoud filmmaker. Mijn man komt uit Zimbabwe en mijn kinderen hebben een dubbele identiteit.

Die dubbele identiteit en met name de positie en veerkracht van vrouwen in de geschiedenis en in het heden – dat is wat ik het liefst laat zien in mijn fotografie. Het leven in Afrika heeft mij gevormd en de mensen en ervaringen hebben mij veranderd.

 

Dagmar van Weeghel, Diaspora

Mijn foto’s hebben weliswaar een esthetische waarde maar daaronder zit een diepere laag. Ten eerste omdat ik echte mensen fotografeer en geen ‘modellen’. Ik vertel hun verhaal maar het werk gaat ook over mijn leven. Met iedereen bouw ik een zeer persoonlijk band op. En ik denk dat je dat voelt als kijker – de ziel, de verstilling, het wederzijdse begrip – een echte verbintenis tussen de geportretteerde en mij.

Werk je alleen of met een team?
Ik werk haast nooit met een crew. Dat leidt me alleen maar af. Daarnaast houd ik vaak alles in eigen hand: visie, de styling, de kleding, het licht et cetera. Ik vind authenticiteit heel belangrijk. Ik zoek en vind daarom overal in de wereld antieke kleding en stukken die het verhaal en vaak een geschiedenis mee vertellen. Die authenticiteit die voel je denk ik ook in mijn werk.

 

Dagmar van Weeghel aan het werk in Lagos

Kun je iets meer vertellen over de Diaspora serie?
Ik verhuisde met mijn gezin naar Nederland en ik zag hoe lastig de overgang naar Nederland was voor mijn man. Het opbouwen van een nieuw leven zonder familie in een ander land is voor iedereen lastig, maar daarbij ook nog om moeten gaan met vooroordelen die bestaan over Afrika en Afrikaanse mensen – dat maakte het extra uitdagend.

De soms onbewust vertekende, racistische blik van westerlingen verraste mij destijds compleet. Ik ging op onderzoek uit, dook de geschiedenis in en las onder andere ‘Oriëntalisme’ van Edgar Said.

Daarnaast ontdekte ik dat andere Afrikaanse immigranten ook het gevoel hadden hier vaak niet voor vol te worden aangezien. Dat ze als ‘die ander’ worden weggezet in deze maatschappij. We hebben hier nog niet met z’n allen het westers denken en schrijven over andere culturen volledig kunnen dekoloniseren helaas.

 

Diaspora – Chaila II (2019)

Met Diaspora wil ik een ander – positiever – beeld neerzetten samen met Afrikaanse immigranten. Met deze serie willen we de kijker ‘verleiden’ en aansporen om stil te staan bij de stereotypen die bestaan over het continent Afrika en de mensen, om zo in elkaar – elkaars gelijke te vinden. Elk krachtig bijna koninklijk portret vertelt waar de persoon vandaan komt en hoe haar of zijn leven in Europa eruitziet.

 

Diaspora – Chaila en Penda

De portretten hebben een klassieke, bijna historische uitstraling, kun je daar iets meer over vertellen?
Met de kleding en het licht in deze serie verwijs ik naar de oriëntaalse kunsten en specifiek naar de ‘realistische’ portretten van de Spaanse schilder Jose Tapiro y Baro (1836 – 1913). Hij woonde zijn halve leven in Tanger, Marokko en schilderde de mensen daar en het dagelijkse leven realistischer, naar waarheid.

Zijn werken werden destijds niet erg gewaardeerd in het Westen, en zelfs niet gezien als oriëntaalse ‘kunst’. Te weinig aansprekend en te weinig fantasie vond men in Europa. In de 19e eeuwse oriëntaalse schilder werden vooral cliché fantasie onderwerpen als harems, slaven, odalisken, slangentovenaars, et cetera afgebeeld. Veel oriëntaalse schilders waren vaak zelfs nog nooit in het Oosten geweest.

 

Fotofestival Naarden 2017

De complexe relatie van Europa en Afrika en haar geschiedenis intrigeert me. Oriëntaalse kunst intrigeert me. Door de verstilling, schoonheid en esthetiek hoop ik dat ik de kijker kan aansporen om ook meer stil te staan bij het gedeelde verleden en het heden in relatie tot die ander.

De serie is doorlopend, zodra ik iemand ontmoet met een mooi verhaal en krachtige blik op de toekomst, dan gaat het weer borrelen. Het is nooit gepland. Het eerste portret in deze serie was een portret van mijn man Adam in 2016.

 

Dagmar van Weeghel, Diaspora – Adam (2017), 120 x 80 cm

Je maakte een prachtige editie voor We Like Art, de titel is Diaspora – Chaila II.
Het is een portret van de jonge vrouw Chaila, ze kwam helemaal alleen naar Europa vanuit de Republiek EquatoriaalGuinea. Ze is nu 23 jaar. Ze had een zware jeugd en het was een enorme beslissing om naar het Westen te gaan. Ze studeert nu en is mannequin in België. Ze is een heel bijzondere vrouw, ze zingt en danst het leven letterlijk tegemoet.

 

Dagmar van Weeghel, Diaspora

 

Mocht je interesse hebben in de andere grotere werken van Dagmar – laat het ons gerust weten, we sturen je graag een PDF met beschikbaar werk. Deze werken kunnen bovendien aangekocht worden met de KunstKoop van het Mondriaan Fonds. Mail naar: info@welikeart.nl

  • Dagmar van Weeghel

    Diaspora – Penda (2017)
    € 4850,-