Haar mysterieuze foto’s vielen ons meteen op tijdens haar afstudeertentoonstelling aan de KABK in Den Haag. Na haar afstuderen kreeg Michelle Piergoelam (1997) al veel aandacht.
Ze won de tweede prijs story-telling van de Zilveren Camera met een tentoonstelling in Museum Hilversum, en ook bij de Selection Of Dutch Photography Award viel ze al in de prijzen. Haar indrukwekkende fotoboek The Untangled Tales, ontworpen door Sybren Kuiper is momenteel genomineerd voor de Kassel Dummy Award 2020.
Michelle Piergoelam, Angisa – Fight (2020), 60 x 40 cm
Piergoelam verbeeldt mythen en sprookjes die in Suriname van generatie op generatie werden overgedragen. Haar fascinatie en research zette haar onder meer op het spoor van de fabel Anansi de spin en op de geheimtaal van gevouwen hoofdoeken, de angisa. Haar foto’s blazen de functie en poëzie van gekleurde Afrikaanse stoffen nieuw leven in.
In de 19e eeuw namen de door Surinaamse vrouwen gedragen hoofddoeken bijzondere vormen aan. Vrouwen konden door de stijfgesteven hoofddoeken op een bepaalde manier te vouwen, boodschappen aan elkaar doorgeven.
In het werk Angisa – Fight (2020) zien we een bedrukte stof met figuren en tekst. De prints op de angisa stoffen verwijzen naar gebeurtenissen in de periode waarin de stof is gemaakt.
De stof van Angisa – Fight verwijst naar de afschaffing van de slavernij. De randen van de stof zijn omzoomd met een dieprode gebreide draad. In het midden van de hoofddoek is een parelspeld te zien, samen met nog een paar minder opvallende spelden blijft het als een hoed in deze vorm. Onder in het beeld is een boomstronk te zien, de twee driehoekige punten van de hoofddoek lijken op de vleugels van een vlinder, die elk moment weg kan vliegen.
Installatie afstudeerproject op KABK – 2020
We vroegen Michelle Piergoelam naar haar werk en haar serie The Untangled Tales.
Vlak na je afstuderen was je al te zien bij de Zilveren Camera tentoonstelling en bij de Selection Of Dutch Photography Award, hoe voelde die snelle erkenning van je werk?
Ik vond het een grote eer om met mijn afstudeerproject bij zowel de Zilveren Camera prijs voor storytelling als bij de Selection Of Dutch Photography Award in de prijzen te vallen. Ik ben daar ontzettend dankbaar voor. Het is inderdaad een erkenning voor je werk, daarnaast was het goed om te zien dat de oude verhalen op deze manier weer gehoord worden. Ik was al van plan om dit project een vervolg te geven, maar deze erkenning geeft me alleen maar extrra motivatie om verder te gaan.
Portret Michelle Piergoelam
Je vond al tijdens je studietijd aan de KABK je eigen geluid, hoe ging dat?
Tijdens mijn 4 jaar studie op KABK heb ik een duidelijk artistiek proces doorgemaakt dat achteraf goed te zien is. Voor ik naar de academie ging had ik de fotovakschool al afgerond, waardoor ik al de nodige technische kennis had. Ik wilde me op de academie focussen op de vraag welk soort fotografie ik interessant vind – welk verhaal ik ermee wil vertellen.
Ik ben altijd al een liefhebber geweest van verhalen, mythen en sprookjes. In mijn academietijd ging ik mij steeds meer verdiepen in culturele verhalen dicht bij huis. Deze interesse heb ik steeds meer ontwikkelt door mijn culturele achtergrond te betrekken. Tot dat moment had ik daar nog weinig kennis over. Omdat ik met verhalen werkte, zocht ik vanaf het begin naar een evenwicht is tussen tekst en beeld in mijn beeldtaal.
Michelle Piergoelam, Angisa – Fight (2020), 60 x 40 cm
Rituelen en verhalen komen vaak terug in jouw fotoseries, kun je daar iets over vertellen?
Van huis uit heb ik weinig kennis meegekregen over Suriname en mijn Surinaams Hindoestaanse afkomst. Een paar jaar geleden kwam de nieuwsgierigheid naar boven en wilde ik meer weten van het land waar mijn ouders zijn geboren.
Mijn fotografieprojecten zijn een zoektocht en verkenning naar verschillende culturen en geschiedenissen. Daar zijn rituelen en verhalen een belangrijk onderdeel van, ze vertellen veel over een cultuur en de daarbij horende denk en leefwijze.
In jouw prachtige boek The Untangled Tales komen verschillende series naar voren zoals de Angisa en het Anansi verhaal.
Tijdens mijn onderzoek was ik letterlijk bezig met deze verhalen te ontrafelen en dit heeft fotoboek ontwerper Sybren Kuiper geprobeerd zoveel mogelijk te vertalen in een publicatie. Het ontwerp maakt nieuwsgierig en betrekt het publiek bij het onderwerp. De titel The Untangled Tales is gebaseerd op de verborgen boodschappen in de Anansi verhalen en in de Angisa hoofddoeken.
Michelle Piergoelam, Angisa – Wait for me on the corner (2020)
Wat betekent Angisa en kun je wat meer hierover vertellen?
Een Angisa is een gevouwen hoofddoek die gedragen wordt door vrouwen. Ten tijden van de slavernij werden de hoofddoeken ook gebruikt om onderling boodschappen en gemoedstoestanden uit te wisselen. In mijn boek zie je een aantal voorbeelden voorbij komen zoals ‘Wait for me at the corner’ of ‘Let them talk’.
Michielle Piergoelam, Anansi the spider (2020) – 45 x 30 cm, oplage 8
Het verhaal van de spin Anansi is een bekend verhaal, maar de oorsprong is minder bekend, kun je hier iets over vertellen?
Het verhaal van Anansi de spin is ontstaan in Ghana, het is een spin met een menselijk karakter die van alles meemaakt. Anansi is representatief voor de inwoners van Ghana. De verhalen die werden gedeeld waren gebaseerd op wat de vertellers zelf hadden meegemaakt.
Op een gegeven moment gaat Anansi met de boot naar Suriname, waar zijn leven veranderde en daardoor ook de toon van de verhalen. De tot slaaf gemaakten in Suriname mochten niks van hun thuisland meenemen, het enige wat ze nog hadden was hun fantasie, de verhalen van Anansi.
Ze gebruikten de verhaalstructuur van een spin die een tijger het leven zuur maakt. Zo konden ze onderling communiceren, zonder dat de plantagehouders doorhadden waarover het ging.
Michelle Piergoelam, The Untangled Night (2020) – als speciale editie 50 x 36 cm, oplage 25, ook in de maat 119 x 84 cm, oplage 10
Kun je iets vertellen over het werk The Untangled Night en de speciale editie die je voor ons maakte?
Het werk The Untangled Night is voor mij een van de belangrijkste beelden van dit project. Het is moeilijk uit te leggen waarom, maar ik heb een heel sterk gevoel bij dit beeld.
Het omvat het gelaagde en het mysterieuze. Het is suggestief en poëtisch. Met dit beeld probeer ik de kijker te trekken in een andere wereld waarin de verhalen bestaan.
Voel je je verwant aan bepaalde kunstenaars of een bepaalde beeldtaal?
Ik weet niet of verwant voelen de juiste benaming is, maar de fotografen die mij op verschillende manieren inspireren zijn bijvoorbeeld Albarran Cabrera, Paul Cupido and Katrin Koenning. Hun poëtische en abstracte beeldtaal raakt mij.
Kun je voor ons je studio beschrijven?
Ik heb sinds deze zomer een atelier dat ik deel met twee collega’s. Het is bedoeld als werkruimte van Stichting Tailors & Wearers, waar ik samen met twee andere collega’s in het bestuur zit. Stichting Tailors & Wearers is voortgekomen vanuit een behoefte om bij te dragen aan het behouden en verlevendigen van de Afro-Surinaamse klederdracht als culturele vormgeving. Dit doe ik samen met koto- en angisa expert Jane Stjeward-Schubert en antropoloog Ella Broek.
Het is een ruimte waar we een hoekje hebben gecreëerd met bureaus en een lange tafel waaraan we gasten kunnen verwelkomen. Daarnaast staat mijn studio apparatuur daar en is de ruimte aangekleed met mooie stoffen en gevouwen Surinaamse hoofddoeken.
Michelle Piergoelam, The Woods (2020) – 119 x 84 cm
Hoe vind je je locaties, ben jij veel in de natuur te vinden?
Ik werk voornamelijk op locatie. Ook al lijkt het soms dat een beeld in de studio is gefotografeerd omdat alles eromheen donker is. Maar juist het buiten zijn in de natuur en de ervaring van het moment draagt bij aan hoe het beeld tot stand komt.
Ik vind het heerlijk om veel in de natuur te zijn, voor een beetje rust en tegelijkertijd nieuwe locaties spotten. Juist omdat het typisch Nederlandse landschap zo herkenbaar is, ga ik graag op zoek naar natuurgebieden die daar zo min mogelijk op lijken. Uiteraard speelt kadrering en licht daar een grote rol bij.
Michelle Piergoelam, Spider (2020) – 30 x 45 cm
Wat zijn je plannen voor de nabije toekomst?
Ik ben met veel mooie verschillende projecten bezig voor 2022, ik ben nog midden in het werkproces dus daar kan ik nog niet veel over delen. Momenteel ben ik bezig met het fotograferen van The Untangled Tales Chapter Two. Ik hoop in 2022 een passende manier voor te vinden om het in public te laten zien.
Michelle Piergoelam, Spider against Tiger (2020), 119 x 84 cm
Speciale editie
We presenteren met veel plezier een speciale editie van dit iconische beeld uit The Untangled Tales. De oplage is 25, het werk is op aluminium verlijmd en voorzien van een baklijst en ophangsysteem, het kan zo aan de wand.
Michelle Piergoelam, The Untangled Night (2020), speciale editie in baklijst
Update 2024: Onlang verscheen er een mooi interview met Michelle Piergoelam in NRC Handelsblad: Rijzende sterren in 2024 (pdf)
