RAUW in Museum Het Rembrandthuis. Foto: Mark Bolk
Het menselijk lichaam verbeelden zoals het is – dat is niet zo vanzelfsprekend. We idealiseren al eeuwen ons eigen en andermans voorkomen. Nu doen we dat met Photoshop, plastische chirurgie en filters op sociale media. In de zeventiende eeuw deden ze dat in kunstwerken. Maar Rembrandt niet. Hij keek met een open en nieuwsgierige blik naar anderen ー en naar zichzelf ー en gaf mensen vaak heel realistisch weer.
In de groepstentoonstelling RAUW vormen Rembrandts etsen de inleiding voor het werk van dertien hedendaagse kunstenaars. Centraal staan kunstwerken van Melanie Bonajo, Marlene Dumas, Alix Marie, Buhlebezwe Siwani, Alex Farrar, Rineke Dijkstra, Paul Kooiker, Shannon Finnegan, Milan Gies, Jeroen Schokkin, Verena Blok, Aline Thomassen en Natasja Kensmil.
Aline Thomassen, Zonder titel (2021), 20 hoogwaardige prints met handmatige toevoegingen in aquarel
Twee speciale edities voor RAUW
Aline Thomassen
Aline Thomassen (1964) bouwt al jaren aan een oeuvre van expressieve aquarellen en tekeningen. In een heel eigen handschrift op vaak grote formaten verbeeldt ze vrouwfiguren. Sensueel – soms onheilspellend of ongemakkelijk. Ze won een aantal jaren geleden de Jeanne Oosting Prijs voor schilderkunst met haar overrompelende monumentale aquarellen. Hier lees je een interview met Aline (link).
Bij de tentoonstelling verschijnen 2 bijzondere speciale edities. Aline Thomassen maakte een indringend vrouwenportret in oplage met toevoegingen in aquarel. Elk werk is daardoor uniek.
Alix Marie, Bruise (2021), hoogwaardige pigment print, oplage 25
Alix Marie
Alix Marie (1989) is een Franse kunstenaar die fotografie vaak combineert met beeldhouwkunst. In de reeks waar Bruise onderdeel van is onderzoekt ze de overeenkomsten tussen huid en foto’s, beide worden gekenmerkt door een kwetsbaar oppervlak en beide zijn vatbaar voor misinterpretatie.
Uit de zaaltekst bij Bruise in Museum het Rembrandthuis: Op dit werk van Alix Marie is de menselijke huid extreem uitvergroot. De structuur en verkleuring zijn goed zichtbaar. Volgens de kunstenaar hoeven we deze “imperfecties” namelijk niet te verhullen. Zij laat het lichaam zien zoals het is, inclusief de grote blauwe plek. Haar werk is daarmee een protest tegen de heersende definities van schoonheid. Marie zei hierover: ‘De druk om er op een bepaalde manier uit te zien, beschadigt mensen.’
Van Alix Marie brengen we de foto-editie van het werk Bruise. Een blauwe plek, mooi abstract en pijnlijk tegelijk. Bekijk vooral meer werk van deze Franse kunstenaar: link
Beide edities kun je onderaan deze pagina bestellen
Still. Melanie Bonajo, Pee on Presidents, 2012. Courtesy de kunstenaar en AKINCI gallery
OVER DE TENTOONSTELLING
Alle kunstenaars in deze tentoonstelling geven een realistische kijk op het menselijk lichaam, zijn natuurlijke functies en de manieren waarop we onszelf presenteren aan de buitenwereld. Een welkom en ontnuchterend alternatief voor het heersende ideaalbeeld. De kunstwerken zijn soms kwetsbaar, soms krachtig, soms confronterend, maar altijd rauw. RAUW is van 22 januari t/m 22 mei 2022 te zien in Museum Het Rembrandthuis. Ook maakt het museum een online talkshow en een podcast over beeldvorming en zelfbeeld in tijden van sociale media.
Rembrandt, etsen van een waterende vrouw en man
Het natuurlijke lichaam
In het eerste deel van RAUW gaat het over het menselijk lichaam en al zijn natuurlijke functies. Marlene Dumas en Melanie Bonajo richten zich in hun kunstwerken op een alledaagse handeling: plassen. De vrouw op de lithografie van Dumas is ontdaan van al haar persoonlijke kenmerken, haar vulva is bijna abstract; zonder context of sensuele onthulling doet dat lichaamsdeel niet langer erotisch aan.
Marlene Dumas, Urinating Woman, 1996
Bonajo’s videowerk Pee on Presidents toont ruim 500 foto’s van vrouwen die plassen in de openbare ruimte. Dit is nog niet zo makkelijk; de vrouwen zoeken een geschikte schuilplaats en wringen zich in allerlei bochten. In de fotowerken van zowel Alix Marie als Paul Kooiker ligt de nadruk op de menselijke huid. Door (soms extreem) in te zoomen, worden “imperfecties” als hielkloven of een grote blauwe plek goed zichtbaar – deze mogen er volgens beide kunstenaars gewoon zijn.
RAUW in Museum Het Rembrandthuis. Foto: Mark Bolk
Buhlebezwe Siwani toont in haar videowerk Ziseright iBabiez een reinigingsritueel dat ook een symbolische en spirituele waarde heeft, waarin het Zwarte lichaam centraal staat. De kunstwerken van Alex Farrar en Rineke Dijkstra bieden een zachte blik op het lichaam; Farrar pleit met zijn
“zweetschilderijen” voor een herwaardering van zweten, terwijl Dijkstra in haar fotoserie het krachtige en tegelijk meegaande lichaam van vrouwen vlak na een bevalling heeft vastgelegd.
De schakel tussen de beide tentoonstellingszalen zijn twee kunstwerken van Shannon Finnegan: meubilair waarmee hen verwijst naar problemen die mensen met een fysieke beperking hebben. Finnegan biedt bezoekers een moment van rust, maar houdt publieke instellingen ook een spiegel voor door de teksten op de meubelstukken.
Melanie Bonajo, Thank You For Hurting Me, I Really Needed That, 2005-2015. Courtesy de kunstenaar en AKINCI Gallery
Beeldvorming en zelfbeeld
In het tweede deel van de tentoonstelling gaat het over de manieren waarop we onszelf presenteren aan de buitenwereld, en hoe we naar anderen kijken. In de kunstwerken van Melanie Bonajo en Natasja Kensmil wordt zelfpromotie in twijfel getrokken. Bonajo fotografeerde zichzelf voor haar ‘anti-selfies’ elke keer dat ze huilde, terwijl Kensmil de schaduwzijde van regentessenportretten toont.
Aline Thomassen, Zonder titel (2018)
Milan Gies en Verena Blok richten zich in hun beider werk op beeldvorming van mannelijkheid. Gies fotografeert thuisloze mannen die grotendeels onzichtbaar zijn in onze samenleving. Blok zoekt met haar intieme Polaroids naar “een zachtere man” binnen de machocultuur in Polen.
RAUW in Museum Het Rembrandthuis. Foto: Mark Bolk
De kunstwerken van Aline Thomassen en Jeroen Schokkin gaan over universele menselijke ervaringen. Thomassen duikt onder de huid van de vrouwen op haar grote aquarellen: ze kijkt voorbij het uiterlijk en toont de sporen van verlies, liefde, pijn en dood. De ruimtelijke installatie van Schokkin, opgebouwd uit mallen van zijn eigen lichaamsdelen, vertegenwoordigt de confrontatie van de kunstenaar met zijn vergankelijkheid.
RAUW is t/m 22 mei 2022 te zien in Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam.
