Piet Dieleman - Herbarium

Met trots presenteren wij ‘Herbarium’ met een overzicht in Amsterdam en op Art Island in IJmuiden. De buitengewone plantdrukken in vlammende pigmenten geven blijk van een grote liefde voor grafiek. Met enorme vakkennis, plezier en de een onbedaarlijke drang naar experiment werkt Dieleman nu al enige jaren aan de serie Herbarium prints.

In korte tijd zijn er nu een aantal grote Herbarium drukken verkocht, laat je het ons weten als je meer beschikbare prints wil zien?

De schilderkunst is een wezenlijk onderdeel van mijn bestaan. Ik woon en werk in mijn atelier. Ik ben omgeven door werken van anderen, boeken en mijzelf. De schilderkunst is een middel om steeds weer opnieuw je verhouding tot het beeld, het tijdsbeeld, te definiëren. Door de kunst zie je de tijd waarin je bestaat.

Dat is een mooie typerende uitspraak van Piet Dieleman. In zijn enorme woon en werkhuis in Middelburg omringt hij zich met de reeksen schilderijen waar hij vaak jarenlang aan werkt.

Het pand aan het Molenwater werd in 1717 gebouw als weeshuis, later werd het de ‘Industrie- en Huishoudschool’. In 1990 kocht hij het samen met collega-kunstenaar Marinus Boezem. Het gebouw verkeerde in staat van verval, maar was in de basis nog prima. Een buitenkans om er twee fantastische huizen/ateliers van te maken, met een grote gemeenschappelijke tuin.

Piet beschikt over meerdere ateliers en werkkamers. In de grote ateliers in de lange zijvleugel van het gebouw, werkt hij aan diverse stukken tegelijk. Ook liggen er naast zijn drukpers de gedroogde planten uit de oogst van vorig jaar.

Tijdens een rondleiding zagen we onder meer een fraaie expositieruimte, een kunstbibliotheek, het kantoor met een uitgebreid archief en de fraaie woonkamer en het monumentale trappenhuis.

De reden van onze komst was het bekijken van de serie werken uit de Herbarium reeks. Wij zijn helemaal verliefd op deze prints. Monumentaal, heel precies, speels, avontuurlijk en waanzinnig van kleur.

Voor de Herbarium reeks maakte Dieleman al geruime tijd prenten in de vorm van hoogdruk, diepdruk en digitale technieken. In 2019 begon hij met de Herbarium reeks.

Piet Dieleman werkt met twee uitgangspunten aan deze serie: “Overal waar plant is - daar kan geen inkt zijn. En - ik gebruik enkel planten uit mijn eigen omgeving.”

Over het werkproces: “Het pakket van papier, plant en vilt wordt door de drukpers gehaald. De afbeelding van de plant staat nu in negatieve vorm op het papier en dit kan na droging eventueel herhaald worden. De restvormen op de inktplaat en de inkt op de plant gebruik ik soms ook.”

Sommige prints bestaan uit één drukgang (de eerste staat), andere uit meerdere. Na droging van de eerste staat kan er een tweede drukgang volgen, de tweede staat, of zelfs de derde of vierde. De tussentijd tussen de staten kan verschillen, soms wacht hij op het volgende seizoen - omdat dan de plant dan weer in hetzelfde moment zit, dezelfde vormen en structuur heeft.

"Ik gebruik hoogwaardige, kleurechte inkten, op basis van lichtechte pigmenten en gemodificeerde lijnolie, en standolie in zijn vele variaties. Het papier is zwaar hoogdruk papier, meestal 100% katoen."

Het papier wordt van tevoren kletsnat gemaakt om de vezels buigzaam te maken en de inkt te kunnen absorberen. Door het vocht wordt het papier buigzaam en ontvankelijk, de vezel van het papier kan nu als het ware om de plantstructuur heen buigen en zo alle details overnemen.

De planten haal ik uit mijn directe omgeving: de bloementuin, de berm, de akker, de groentetuin en het plantsoen. Hoeveel soorten planten ik heb verwerkt weet ik niet, dat is ook niet het belangrijkste, het is geen encyclopedische reeks, het belang is puur de bruikbaarheid van de plant.

Waar streef je naar met deze drukken? Wanneer zijn ze goed in jouw ogen?

"Ik streef ernaar een werk te krijgen wat een gelijkwaardige autonomie heeft in een verzameling en/of onderdeel is van een groep. Denk aan een verzameling prenten of planten. Ze zijn goed wanneer ze een vanzelfsprekendheid bezitten en functioneren binnen hun systeem. Wanneer is een plant goed?"

De reeks Herbarium lijkt figuratief maar past toch heel goed in je oeuvre dat veelal abstract is. Hoe zie jij dit?

"Mijn schilderijen zijn niet figuratief in de conventionele zin van 'figuratief en verhalend'. Ze zijn ook niet abstract, ze zijn geen abstractie van iets wat je niet in het schilderij ziet; er wordt niets geabstraheerd. Ze 'zijn', noem het 'concreet'. Ze zijn het resultaat van een reeks handelingen. Dit concrete hebben ze met de Herbarium prenten gemeen."

"In al mijn werk hanteer ik methodiek en regels. Die methodiek is nodig is om tot een beeld te komen, de regels zijn instrumenten om de buitenwereld te zien, te verkennen en de interpretatie hiervan in het werk weer te geven.

De Herbarium prenten zijn het resultaat van een één op één werkwijze, er zit geen ander medium tussen, het is: papier, plant en inkt.”

Piet Dieleman (1956, Arnemuiden) had tentoonstellingen bij onder meer de Vleeshal in Middelburg, PS project space in Amsterdam en Los Angeles, Galerie Nouvelles Images in Den Haag, Museum van Hedendaagse Kunst, Antwerpen. Dieleman won de Van Bommel-van Dam prijs. Lange tijd was hij docent en mentor aan de kunstacademie in Tilburg.

Werk van Piet Dieleman bevindt zich in collecties van Museum Boijmans van Beuningen, Stedelijk Museum, Museum Van Bommel-van Dam, Groninger Museum, Dordrechts Museum, M HKA Antwerpen, Zeeuws Museum, Bouwfonds, ABN AMRO, AMC, Ahold-Delhaize en in vele particuliere collecties.