Rutger de Vries brak definitief door in 2016 bij zijn overrompelende installatie op de Rijksakademie Open. De verf werd uit vier brandblussers op de muur losgelaten met een uit de kluiten gewassen printerknop in cyaan, magenta, geel en zwart. Deze poëtische ingreep van de harde kleuren gespoten op de witte wand en de plas verf onderaan het werk was een instant klassieker. En een mooie voorbode van geweldige projecten die komen gingen.
Het werk van De Vries (Zwolle, 1987) wordt beïnvloed door de tradities van de schilderkunst en de conceptuele kunst. Hij focust op een systematische logica die aansluit bij de fysieke plek van het kunstwerk. Het schildersgebaar wordt uitbesteed aan zelfontwikkelde gereedschappen en computergestuurde machines. De Vries zorgt voor de randvoorwaarden van een werk. De apparatuur bepaalt de compositie, vorm en intensiteit van de geautomatiseerde schilderijen en wandschilderingen.
Vanuit zijn atelier in Berlijn werkt hij aan diverse projecten in binnen- en buitenland. Van permanente installaties (Het Nieuwe Instituut, Rotterdam, Capital C, Amsterdam) tot tijdelijke ingrepen bij NP3 in Groningen, De Bijenkorf in Eindhoven en bij mini galerie in Amsterdam. We zijn heel trots dat Rutger de Vries speciaal voor We Like Art een nieuwe reeks werk maakte met zijn schildermachine Dripstrickprinter. In onderstaand interview lees je meer over de kunstenaar, zijn atelierleven en de bijzondere multiple.
Waar ben je opgegroeid en opgeleid?
Ik ben geboren en getogen in Zwolle. Vanaf jonge leeftijd wilde ik al naar de kunstacademie, maar mijn dyslectie bleek in eerste instantie een obstakel. De gevraagde vooropleiding, HAVO, was voor mij daardoor niet haalbaar. Ik heb toen eerst het grafisch lyceum in Zwolle gevolgd en daarna gelukkig alsnog de kunstacademie in Utrecht. Op de HKU had ik moeite om aansluiting te vinden met de cultuur daar en na het tweede jaar ben ik geswitcht naar de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Daar heb ik met plezier mijn bachelor Graphic Design afgerond.
Hierna had ik nog niet echt het gevoel dat ik klaar was met studeren en ik ben toen een master gaan doen aan de Werkplaats Typografie in Arnhem.
Na mijn MA volgden voor mij een aantal onrustige jaren, waarin ik fulltime werkte als grafisch ontwerper en ik probeerde daarnaast mijn autonome projecten te realiseren. In die periode merkte ik, dat mijn interesse voor grafisch ontwerp afnam en dat de ideeën en ambitie voor mijn autonome werk zich opstapelden. Ik heb mij toen aangemeld voor de recidency aan de Rijksakademie van beeldende kunsten om zo tijd en ruimte voor mijzelf te creëren om hier aan te kunnen werken. Sinds dat moment werk ik fulltime als kunstenaar aan mijn eigen projecten.
Hoe begin je aan een nieuw werk of een nieuwe serie werken?
Elk nieuw werk of serie is bij mij een reactie op het laatste werk wat ik gemaakt heb. Zo ontwikkelt mijn werk zich als een soort ketting waarin ik in elke schakel nieuwe stappen probeer te maken.
Bestaat er voor jou zoiets als een gemiddelde werkdag qua indeling en bezigheden?
Ik houd zoveel mogelijk kantooruren aan, om zo voor mijzelf een soort ritme te hebben. Dat vind ik prettig. Meestal doe ik in de ochtend alle praktische zaken die op de computer moeten gebeuren, want dan ben ik met denken het scherpst. Die kan ik dan afstrepen, waarna ik alle ruimte in mijn hoofd heb om te werken aan nieuwe ideeën, experimenten of om op zoek te gaan naar inspiratie.
Kun je voor ons je atelier in Berlijn omschrijven?
Mijn atelier is een grote ruimte (100 m2) op de begane grond van een ateliergebouw op het voormalige fabrieksterrein van AEG in Berlijn Oberschöneweide, direct aan de Spree in het zuidoosten van de stad. Dit terrein heeft zich de laatste jaren steeds meer ontwikkeld als een cultureel gebied. Zo zijn er meerdere grote ateliers, atelier gebouwen, galeries en andere creatieve bedrijven te vinden. Daarnaast zijn er ook veel kleine productie bedrijfjes in o.a. metaal- en houtbewerking. Het is dus een erg levendige omgeving, waar van alles gebeurt en wordt geproduceerd.
Ik woon met mijn vriendin in Friedrichshain en fiets elke ochtend naar mijn atelier. De route bestaat uit een smeltkroes van oude en nieuwe industrie, gemixt met het snel veranderende stadsbeeld van Berlijn. De dynamiek van de stad en de samenkomst van deze elementen zijn uniek voor Berlijn en vind ik heel inspirerend en prettig om in te wonen en werken.
Je maakt veel werk waarbij de handeling van het schilderen, verf spuiten centraal staat. Hoe is dit zo gekomen?
Ik ben altijd al gefascineerd geweest door hoe je met de tussenkomst van een gereedschap een beeld kunt creëren. Zo was ik als kind heel erg bevlogen met de spirograaf, waarmee je, door middel van een paar stukken plastic, met je balpen opeens de meest rare geometrische patronen kunt tekenen. Dit heeft zich doorontwikkeld in mijn werk, van het monteren van een spuitbus op een boormachine tot aan het bouwen van systemen, die de hele ruimte voor mij schilderen en machines die door middel van software mijn werk maken.
Kun je iets vertellen over de multiple MATRIX (2020), de serie Glitches die je voor We Like Art maakte?
De werken die ik voor We Like Art heb gemaakt zijn gebaseerd op een serie screenshots die ik verzameld heb van het moment dat er een Glitch plaatsvond op mijn computer. In mijn werk ben ik altijd op zoek naar een beeld, wat vanuit toeval ontstaat en waar je als maker niet één op één invloed op hebt.
Voor de serie heb ik mijn zelfgebouwde schildermachine Dripstrickprinter gebruikt, waar ik in principe alles mee zou kunnen printen/schilderen. Hier heb ik gekozen voor composities die ontstaan zijn uit een computerfout, zodat er in het werk een spanning tussen controle en abstractie is.
Kun je iets vertellen over het maakproces van deze werken?
Voor het maken van de serie heb ik de Glitches eerst vertaald naar printbare bestanden. Elk beeld is opgedeeld in vier kleuren, waarvan één een kleur fluor is om zo een connectie te maken met het digitale beeld. De beelden zijn laag voor laag geprint met de machine. De uiteindelijke serie bestaat uit vijf Glitch beelden, die alle in vijf verschillende kleurstellingen zijn uitgevoerd.
Wat zijn je plannen voor de nabije toekomst?
Het is natuurlijk nu een rare tijd door de corona crisis. Hierdoor zijn er een aantal tentoonstellingen en projecten van mij uitgesteld tot volgend jaar. Ik sta te popelen om daarmee aan de slag te gaan. Ik ben momenteel veel aan het experimenteren in mijn atelier, waarbij ik mijn mechanische installaties en software gedreven machines meer samen tracht te brengen.